KONU ANLATIMLARININ, ÇALIŞMA YAPRAKLARI VE YAPRAK TESTLERİN PDF HALLERİNİ İNDİRMEK İÇİN FENBURADA.COM SİTESİNİN ANA SAYFASINDA 5. SINIFA TIKLAYIP İNDİREBİLİRSİNİZ.
A. İLETKEN VE YALITKAN MADDELER
İletken Madde: Elektrik enerjisini ileten maddelere denir. İletken maddelere demir, altın, bakır, alüminyum gibi metal maddeler ile; tuzlu su, limonlu su, sirke, çeşme suyu ve asitli su gibi
sıvı maddeler örnek olarak verilebilir.
Yalıtkan Madde: Elektrik enerjisini iletmeyen maddelere denir. Yalıtkan maddelere tahta, plastik, cam, şekerli su, saf su ve alkollü su örnek olarak verilebilir.
Maddelerin elektriksel iletkenlik ve yalıtkanlık özellikleri günlük hayatta birçok alanda kullanılmaktadır.
Gazlar normal şartlarda yalıtkandır, fakat özel şartlarda iletken hâle gelir. Normal şartlarda yalıtkan olan hava, şimşek çakması ve yıldırım düşmesi sırasında iletkenlik kazanır. Floresan lambaların içinde bulunan argon gazı da iletkenlik kazanarak ışık yayar.
Yıldırımın zararlarından korunmak için yıldırımsavar(paratoner) adı verilen araçlar kullanılır.
Elektrik Çarpmasından Nasıl Korunuruz?
• Elektrikli aletleri su ile temas ettirmemeliyiz.
• Ellerimiz ıslak iken elektrikli cihazları kullanmamalıyız.
• Prizlere elektrik fişinden başka bir cisim takmamalıyız.
• Elektrik kablolarını ateşten ve ısıdan uzak tutmalıyız.
• Kabloları yıpranmış araçları kullanmamalıyız.
• Bozulan elektrikli araçları tamir ettirmeliyiz.
B. ELEKTİRKSEL DİRENÇ VE BAĞLI OLDUĞU FAKTÖRLER
Maddelerin elektrik iletimine karşı gösterdikleri zorluğa direnç denir.
Direncin bağlı olduğu faktörler; iletkenin dik kesit alanı, iletkenin boyu ve iletkenin cinsidir.
2.İletkenin Boyu
Diğer faktörler sabit kalmak şartıyla, iletkenin boyu(l) uzadıkça devredeki elektrik enerjisinin iletimi zorlaşır yani direnç artar. Direncin fazla olduğu devredeki ampulün parlaklığı daha azdır.
3. İletkenin Cinsi
Elektrik akımı, her maddenin içinden aynı kolaylıkla geçmez. Devredeki ampulün parlaklığını etkileyen faktörlerden biriside iletkenin cinsidir. Gümüş, altın ve bakır gibi metalle elektrik akımını çok iyi iletir.
Diğer faktörler sabit kalmak şartıyla çok iyi bir iletken olan bakır tel ve bakıra göre daha az iletken olan alüminyum tel ile bir elektrik devresi kuralım. Direncin az olduğu devredeki ampul daha parlak yanar.
Not: Elektriksel direnç ölçülebilir bir büyüklüktür ve direnç ölçer(ohmmetre) adı verilen aletle ölçülür.
Bir Ampulün de Direnci Vardır
• Ampullerin içinde tungsten metalinden yapılan direnci çok yüksek bir tel(filaman) kullanılır.
• Flamanın direnci çok yüksek olduğu için elektrik enerjisi geçerken ısınır ve ışık yayar.
Yorumlarınız (0)
-
Henüz yorum yapılmamış.
